|
Þrepamarkmið
1
Stærðfræði og
tungumál
- skrái upplýsingar um sjálfan sig þar sem háar tölur koma
fyrir
- safni gögnum í tengslum við kannanir í náttúru- og
samfélagsfræði og skrái í töflur og súlurit
- leysi viðfangsefni í
samvinnu við skólafélaga sína og venjist því að ræða við þá um verkefnin
- noti mismunandi hjálpargögn við lausnir verkefna þar sem háar tölur
koma fyrir, s.s. smáhluti, kubba, talnagrindur og skýringarmyndir
-
skýri lausnarleiðir sínar fyrir öðrum með því að segja frá, gera sér líkan
eða skýringarmynd og nota táknmál stærðfræðinnar
fáist við sambærileg
verkefni:
- Skrá lengd og þyngd við fæðingu, lengd og þyngd í dag.
-
Safna skordýrum og skrá fjölda hverrar tegundar í töflur og
súlurit.
Lausnir verkefna og þrauta
- leysi þrautir þar sem
beita þarf útreikningum
- búi til eigin þrautir með verkefnum sem
tengjast skólastarfinu eða viðfangsefnum daglegs lífs
- leysi þrautir
þar sem raða þarf saman hlutum eða flatarmyndum
fáist við sambærileg
verkefni:
- Krakkarnir í 1. A fóru í sund. Þeir eru samtals 17. 10
krakkar fóru í heita pottinn en hinir fóru beint í laugina. Svo fóru 5
krakkar úr heita pottinum í laugina. Um leið fóru 3 krakkar úr lauginni í
heita pottinn. Hvað voru þá margir krakkar úr 1. A í heita
pottinum?
Röksamhengi og röksemdafærslur
- meti hvort
fullyrðingar sem settar eru fram eru sannar
- flokki rökkubba eða safn
smáhluta eftir eiginleikum og rökstyðji flokkun sína
- leiki leiki,
t.d. með rökkubba, þar sem finna þarf reglu eða leysa þrautir
- temji
sér að nota þekktar staðreyndir til að álykta út frá
fáist við
sambærileg verkefni:
- Meta sanngildi: Anton verður 7 ára eftir tvær
vikur og Dóra verður 7 ára eftir tvo mánuði. Anton er eldri en Dóra
-
Hulda safnaði 6 köngulóm og 7 ánamöðkum. Hve mörgum dýrum safnaði hún? Við
lausn verkefnisins sjá nemendur að þeir geta notfært sér að þeir vita að 6
plús 6 eru 12 og þess vegna eru 7 plús 6 einum meira en 12 eða jafnt og
13
Tengsl við daglegt líf og önnur svið
- leysi verkefni sem varða
daglegt líf hans
- skoði form í nánasta umhverfi sínu og greini
hvernig ólík form eru notuð í mismunandi tilgangi
- geri tilraunir með
skálavog. Hvaða hlutir eru þungir/léttir?
- mæli með óstöðluðum
einingum og beri saman við mælingar með stöðluðum einingum
- ræði um
tímatal, t.d. tímaröð atburða, tímalengd milli atburða og dagatal
-
vinni með klukku, læri að lesa af henni hvað tímanum líður og lesa
stundatöflu
fáist við sambærileg verkefni:
- Hvað þarf mörg áhöld,
þ.e. diska, hnífapör og glös, til að leggja á borð fyrir
fjölskylduna?
- Hringlaga og sívalir hlutir skoðaðir, s.s. hjól,
pottar, glös, umferðarskilti
- Hvað er skólastofan mörg skref að lengd?
Hvað eru það margir metrar?
- Setja atburði úr skólalífinu inn á tímaás
(talnalínu).
Tölur
- pari saman hluti úr umhverfinu, flokki
hluti í hópa og beri saman fjölda í hópunum
- telji hluti eða fólk,
t.d. í kennslustofunni
- skoði tölur á talnalínu
- leiki frjálst
með vasareikna til að skoða hvernig hægt er að kalla fram tölur á marga
vegu
- vinni með talnaþulur, fingravísur og talnarunur eins og 2, 4, 6
..., 5, 10, 15 ... eða 10, 20, 30 ...
- noti áþreifanlega hluti, t.d.
einfestukubba, til að sýna háar tölur
fáist við sambærileg
verkefni:
- Hluti af talnalínu teiknaður á töflu. Kennari velur sér
eina af tölunum og nemendur eiga með spurningum að reyna að finna hver hún
er.
Reikniaðgerðir, reiknikunnátta og mat
- leysi verkefni úr
daglegu umhverfi sínu þar sem þarf að leggja saman, draga frá, margfalda
eða deila til að finna lausn
- þjálfist í að finna ólíkar leiðir við
lausn verkefna og bera saman mismunandi leiðir að sömu lausn
- noti
vasareikni til að skoða tengsl samlagningar og margföldunar með því að
setja inn fastastærð í samlagningu
- skipti safni þar sem afgangur
verður og ræði um leiðir til að skipta afgangnum þannig að hann gangi upp
- kynnist víxlreglu í samlagningu, t.d. með kubba-lengju
-
þjálfist í að nota þekkingu sína á tölum við hugarreikning
fáist við
sambærileg verkefni:
- Silja fékk litapakka með 12 litum í afmælisgjöf.
Hún týndi nokkrum þeirra svo að nú eru bara 7 litir í kassanum. Hvað
týndust margir litir?
- Bragi, Linda og Fannar bökuðu 20 piparkökur í
heimilisfræði og ætla að skipta þeim á milli sín. Hvað fær hvert þeirra
margar kökur?
- Við lausn dæmisins 6 + 7 nýtir nemandi sér að hann veit
að 6 + 6 = 12.
Mynstur og algebra
- leiti að mynstrum í
umhverfinu, s.s. símynstri sem endurtekningu í tíma (t.d. hljómfalli) eða
rúmi
- tákni gefið mynstur með mismunandi gögnum, t.d. kubbum, litum,
orðum, hljóðum eða teikningum
- myndi talnarunur á
vasareikni
Rúmfræði
- þjálfist í ýmiss konar byggingarleikjum
- skoði þrívíða hluti, t.d. umbúðir, lýsi þeim, beri þá saman og
flokki eftir eiginleikum, t.d. lögun, stærð eða lit
- leiti að
ákveðnum formum í umhverfi sínu, beri saman og flokki eftir eiginleikum
- raði hlutum eftir lengd, þykkt, breidd, þyngd og rúmtaki
- mæli
lengd hluta í umhverfinu með óstöðluðum einingum og beri saman niðurstöður
sínar og annarra
- ræði hvernig finna megi hvort hlutur er stærri eða
þyngri en annar og hvaða ílát rúmar mestan vökva
- fari í leiki þar
sem notuð eru hugtök sem tengjast staðsetningu, s.s. fyrir framan, aftan,
ofan, neðan, til hliðar, nálægt, norður, suður
- beri saman
flatarmyndir, s.s. þríhyrninga, ferhyrninga eða hringi, og velti fyrir sér
eðli þeirra, t.d. hvort þær geta þakið flöt
- teikni, máli eða klippi
út samhverfar myndir
Tölfræði og líkindafræði
- noti
áþreifanlega hluti til að gera súlurit
- taki þátt í umræðum um þær
upplýsingar sem súluritin gefa. Af hverju er mest? Af hverju er minnst?
Hverju munar? Hve mikið samtals?
- skoði hluti í nánasta umhverfi
sínu, telji, flokki, skrái og lesi úr niðurstöðum
- ræði um hvort
eitthvað er líklegt eða ólíklegt, hvort eitthvað gerist reglulega, stundum
eða aldrei
fáist við sambærileg verkefni:
- Börnin skipa sér í raðir
eftir því í hvaða mánuði þau eiga afmæli.
- Hvað er líklegt að við
sjáum alltaf úti á rigningardegi, hvað sjáum við stundum og hvað
aldrei?
- Er líklegt að einhver í bekknum sé með plástur í dag, einhver
spili á hljóðfæri, einhver hafi ferðast til útlanda eða að einhver hafi
komið í flugvél í skólann?
Úr aðalanáskrá grunnskóla í stæðrfræði
Menntamálaráðuneytið 1999
|