Hugmyndafræði Reggio Emilía
Á norður Ítalíu
setti sálfræðingur og kennari að nafni Loris
Malaguzzi saman uppeldisstefnu fyrir
leikskólana í borginni Reggio
Emilía. Hugmyndafræði hans samanstóð
af kennismiðum eins og John
Dewey, Vygotsky
og Piaget.
Hann sagði að börn hefðu hundrað mál og frá
þeim tekin nítíu og níu. Hann rökstuddi
það meðal annars með að börn hafi meðfædda
hæfileika til að lesa umhverfi sitt með öllum skilningavitum
og afla sér fróðleiks og þekkingar sem margfalt
flóknari en almennt hefur verið talið. Hann lagði áherslu
á að nemendur fái að gera tilraunir og/eða rannsóknir.
Uppeldisstarfið í anda hans miðar að auganu sem sér
og hendinni sem framkvæmir. Augað sér
það sem höndin gerir og tengir allt við þá
heild sem heilahvelin
skynja. Vinstra heilahvelið greinir orð og hægra heilahvelið
skynjar myndir. ( Börn hafa hundrað mál (1988)
bls. 14)
Það sem ræður því hvað barnið
skoðar og hversu vel það skoðar hlutina veltur allt
á vitsmunaþroska þess. Skynjun barnsins tengir hlutinn
saman. Með því að þjálfa sjónina
markvist er komið í veg fyrir að barnið verði þröngsýnn
og sljór viðtakandi. Það er leitt áfram til
lifandi og skapandi hugsunar. Hugsunar sem er raunsæ, næm
og hugmyndarík.
Mikið er lagt uppúr litum, formum sem eru tengd við tónlist
og þróuð t.d í átt að táknmyndum
stærðfræðinnar.(Börn hafa hundrað mál
(1988) bls. 15)
Tölvurnar í leikskólunum í Reggio Emilía
er notaðar sem tæki til tilrauna fyrir. Börnin eru gerð
virk sem forritarar, þau fá ekki fullkláruð forrit
sem forrita þau heldur fá þá að forrita.
Unnið var í LOGO og teikniforriti sem tengist því.
Mikið er lagt uppúr að læra af börnunum. Samtöl
þeirra eru skráð og starfsfólkið lærir
af skráningunni hvernig börnin hugsa og þroskast. Gott
dæmi um skráningu er uppgötvun barnanna í tilraunum
sínum í tölvunni. Þau áttuðu sig á
því að tölvan væri háð manninum
og gæti ekkert gert sjálf. Þau komust einnig að
því að tölvan man vel það sem mannsekjan
hefur skráð í hana og hún verður aldrei þreytt.
Börnin fengu að kanna leyndardóma tölvunnar, litanna
og formanna. Með tilraunum sínum öðluðust þau
vísindalega reynslu sem hvatti augað til að sjá.
(Börn hafa hundrað mál (1988) bls. 16)
Í þessari hugmyndafræði
kemur einnig fram að barnið þarf neista til að kveikja
eld skilningsins í sál þess. Hafi barnið ekki
þraut fyrir framan sig sem það þarf að leysa
kemst fróðleikurinn ekki til skila. Til að barn geti tekið
við fróðleik þarf að fylgja spurning sem tengist
fróðleiknum.
Mikil áhersla er lögð á að hlustað sé
á barnið af athygli, bæði af börnum og fullorðnum.
Frá frumbernsku hefur barnið í sér listina til
að kanna, það gleðst oft yfir því óvænta
sem kemur í ljós í könnunum þess.
Áhersla er lögð á
að opna börnunum frjálsa leið til náms og þekkingar.
Hlutverk fullorðna fólksins er að hjálpa börnunum
að tjá sig af fullum móð, allri getu þess
og öllum þeim málum sem það býr yfir.
Þá þarf að huga að því að
þær hindranir sem menning okkar býr yfir verði
ekki til þess að stöðva þau í tilraunum
sínum á leið til að þroskast og verða
lifandi og ganrýnir einstaklingar.
Loris Malaguzzi segir að barnið fæðist í annað
sinn þegar það öðlast sjálfsvitund. Það
skapar sér vitneskju um að vera til. Til að maðurinn
geti verið sjálfstæður þarf hann að geta
greint sig frá öðru fólki og hlutum. Hann verður
því að kynnast sjálfum sér til að geta
verið öðrum kunnur. En lokatakmarkið er að maðurinn
þekki sjálfan sig í öðrum. Ný þekking
leiðir til nýrrar þekkingar, þ.e.s. það
sem börnin sjá og hugsa leiðir þau áfram
til enn nýrri þekkingar. Þekkingin felur í sér
að finna rétt svar, vellíðunarkennd, aukið sjálfstraust
og skýrari vitund. (Börn hafa hundrað mál
(1988) bls. 45)
Að móta eigin persónu er vandasamt verk . Barnið
er háð þekkingu, tilfinningum og félagslegum tengslum
sem eru síbreytilegar. Við þetta bætist síðan
menning og hefðir í samfélaginu.
Börnin hafa mikla þörf fyrir að vera sjálfstæð,
því þurfa þau að fá tækifæri
til að kanna, prufa, misheppnast og reyna aftur. Þau þurfa
að fá að vera sjálfstæð við að
uppgötva og læra að meta þau verðmæti sem
þau búa yfir s.s. sjón, heyrn og skynjun. Þau
þurfa að fá að uppgötva hvernig skynsemin, ímyndun
og hugsun vinna saman. Ef við hjálpum þeim við þetta
leiðum við þau áfram til að takast á við
heiminn og hafa áhrif á hann.
Heimildir :
Börn hafa hundrað mál
(1988). þýðandi Aðalsteinn Davíðsson.
Reykjavík. Menntamálaráðuneytið.
Elín G. Ólafsdóttir
(1985). Á leið til Reggio með viðkomu í Róm.
Ný menntamál. 3,3.
Ólafur Gíslason (1987) "Börn
eiga sér 100 tungumál - Við höfum rænt frá
þeim 99". Þjóðviljinn 4. febrúar.
Sigrún M. Proppe (1988). "Börn hafa 100 mál".
Morgunblaðið, 4. maí.
Stovsky, Renee (1996). "Educators
exited about Reggio Emilía approach". St. Luis post,
5. november.
Valgerður Jónsdóttir
(1987)."Börn hafa hundrað tungumál við höfum
tekið rá þeim 99". Morgunblaðið 30.
oktober.
Myndbönd:
Börn hafa 100 mál, en frá þeim tekin 99. (án
útg. árs)
Námsgagnastofnun. Reykjavík .
Ítarefni:
Vefsvæði með ítarefni
um Reggio Emilía
http://ericps.crc.uiuc.edu/eece/reggio.html
(Síðast skoðað 8.07.2001)
Í
efnisyfirlit
Næsta
síða
|